آنچه باید درباره سرطان پستان بدانیم !

|| سرطان پستان چیست؟

 

سرطان پستان (یا سرطان سینه) نوعی سرطان است که از بافت پستان شروع می‌شود و ممکن است در یک یا هر دو سینه ایجاد شود. این بیماری شایع‌ترین نوع سرطان در میان زنان است، اما مردان نیز می‌توانند به سرطان پستان مبتلا شوند. سرطان پستان سالانه حدود 12 درصد از تمام موارد جدید ابتلا به سرطان در جهان را شامل می‌شود.

 

|| آیا همه توده‌های پستان سرطانی هستند؟

 

خوشبختانه، بسیاری از توده‌های پستان خوش‌خیم بوده و سرطانی نیستند. این توده‌ها معمولاً تهدیدی برای زندگی نیستند، اما برخی از آن‌ها ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهند. بنابراین، هرگونه توده یا تغییر در پستان باید توسط پزشک متخصص بررسی شود.

 

|| بخش‌های مختلف پستان و محل بروز سرطان

 

پستان شامل نواحی مختلفی است و سرطان پستان می‌تواند در هر یک از این نواحی ایجاد شود:

• لوبول‌ها: غددی که وظیفه تولید شیر را دارند. سرطان‌های لوبولار از این ناحیه شروع می‌شوند.
• مجراهای شیری (داکت‌ها): این کانال‌های کوچک شیر را به نوک پستان منتقل می‌کنند. بیشتر سرطان‌های پستان از این ناحیه آغاز می‌شوند و سرطان‌های داکتال نام دارند.
• نیپل (نوک پستان): این ناحیه محل اتصال مجراهای شیری است و بیماری پاژه پستان از این قسمت آغاز می‌شود.
• چربی و بافت همبند: این نواحی اطراف مجراها و لوبول‌ها قرار دارند و تومور فیلودس در اینجا ایجاد می‌شود.
• رگ‌های خونی لنفاوی: سرطان‌های آنژیوسارکوم در پوشش رگ‌ها شکل می‌گیرند.

تعداد کمی از سرطان‌ها نیز در سایر بافت‌های پستان شروع می‌شوند. این سرطان‌ها سارکوم و لنفوم نامیده می‌شوند و به عنوان سرطان سینه در نظر گرفته نمی‌شوند.

 

|| علل و ریسک فاکتورهای سرطان پستان

 

هنوز علت دقیق بروز سرطان پستان مشخص نشده است، اما عوامل مختلفی مانند سبک زندگی، هورمون‌ها و تغییرات ژنتیکی نقش دارند. حدود 10 تا 15 درصد موارد سرطان پستان ناشی از ژن‌های جهش یافته ارثی هستند. سایر موارد ناشی از تغییرات ژنی اکتسابی در طول زندگی می‌باشند.

 

|| چگونه تغییرات ژنتیکی به سرطان پستان منجر می‌شود؟

 

تغییرات ژنتیکی ممکن است باعث فعال شدن انکوژن‌ها یا غیرفعال شدن ژن‌های سرکوبگر تومور شوند. این تغییرات می‌توانند به رشد غیرطبیعی سلول‌ها منجر شوند و نهایتاً به سرطان پستان تبدیل شوند.

 

|| تغییرات ژنی ارثی

برخی از تغییرات ژنی (جهش‌ها) از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند. این به این معنی است که جهش‌ها در تمام سلول‌ها در هنگام تولد وجود دارد. برخی تغییرات ژنی ارثی می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را تا حد زیادی افزایش داده و با بسیاری از سرطان‌هایی که در برخی خانواده‌ها وجود دارد (سرطان‌های ارثی) مرتبط هستند. به عنوان مثال، ژن‌های BRCA (BRCA1 و BRCA2) ژن‌های سرکوبگر تومور هستند. وقتی یکی از این ژن‌ها جهش پیدا می‌کند، دیگر قادر نیست رشد غیرطبیعی سلول را سرکوب کند و در نتیجه احتمال بروز سرطان بیشتر می‌شود. تغییر در یکی از این ژن‌ها می‌تواند از والدین به فرزند منتقل شود.

آزمایش ژنتیک می‌تواند جهش‌های ارثی در ژن‌های سرکوب‌کننده تومور BRCA1 یا BRCA2 و همچنین ژن‌های کمتر رایج دیگر مانند PALB2، ATM یا CHEK2 را شناسایی کند. در نتیجه زنان و یا حتی مردان دارای این ژن‌های جهش یافته می‌توانند با افزایش آگاهی نسبت به شرایط خود و پیروی از توصیه‌های پزشک متخصص در رابطه با غربالگری مناسب برای کمک به یافتن سرطان احتمالی در مراحل اولیه و افزایش شانس درمان، اقداماتی را برای کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه انجام دهند. از آنجایی که این جهش‌ها اغلب با سرطان‌های دیگر (به جز پستان) نیز مرتبط هستند، زنان و مردان مبتلا به این جهش‌ها ممکن است با توجه به نظر پزشک متخصص غربالگری زودهنگام و اقدامات پیشگیرانه را برای سایر سرطان‌ها نیز در نظر بگیرند.

 

|| تغییرات ژنی اکتسابی

اکثر جهش‌های ژنی مرتبط با سرطان پستان اکتسابی هستند. این بدان معناست که این تغییر (جهش) در سلول‌های پستان در طول زندگی فرد اتفاق می‌افتد، نه اینکه به‌طور ارثی از والدین منتقل شده باشد یا با آنها متولد شده باشد. جهش‌های اکتسابی DNA در طول زمان اتفاق می‌افتند و فقط در سلول‌های سرطان پستان (نه تمام سلول‌های بدن) یافت می‌شوند. این جهش‌های اکتسابی انکوژن‌ها و/یا ژن‌های سرکوبگر تومور ممکن است ناشی از عوامل دیگری مانند تشعشع یا مواد شیمیایی سرطان‌زا باشند. اما برخی از تغییرات ژنی ممکن است فقط رویدادهای تصادفی باشند که گاهی اوقات در داخل سلول اتفاق می‌افتند، بدون اینکه علت خارجی داشته باشند. تاکنون، علل اغلب جهش‌های اکتسابی که می‌تواند منجر به سرطان سینه شود، هنوز ناشناخته است. اکثر سرطان های سینه دارای چندین جهش ژنی اکتسابی هستند.

 

|| انواع سرطان پستان

انواع مختلفی از سرطان پستان و روش‌های مختلفی نیز برای توصیف آنها وجود دارد. نوع سرطان پستان توسط سلول‌های خاصی که در سینه تبدیل به سلول‌های سرطانی می‌شوند تعیین می‌گردد. نوع سرطان سینه همچنین می‌تواند به گسترش یا عدم گسترش سرطان به دیگر نواحی بدن اشاره داشته باشد که به دو دسته درجا (In situ) و تهاجمی (invasive) تقسیم می‌شود. سرطان‌ پستان بر اساس انواع خاصی از پروتئین‌ها یا ژن‌هایی که هر سرطان ممکن است ایجاد کند، نیز طبقه‌بندی می‌شوند. پس از انجام بیوپسی، سلول‌های پستان از نظر پروتئین‌هایی به نام گیرنده‌های استروژن (ER Receptors) و گیرنده‌های پروژسترون (PR Receptors) و ژن یا پروتئین HER2 بررسی می‌شوند. سلول‌های تومور نیز با هدف تعیین گرید تومور در آزمایشگاه به دقت بررسی می‌شوند. بنابراین پروتئین‌های خاص یافت شده و گرید تومور می‌تواند به تصمیم‌گیری در مورد استیج سرطان و گزینه‌های درمانی کمک کند.

 

در اینجا برخی از رایج‌ترین انواع سرطان پستان را نام می‌بریم. توضیحات مربوط به هرکدام از انواع سرطان پستان را می‌توانید به صورت جداگانه در دیگر مقالات بخش مجله علمی سایت مطالعه نمایید. انواع سرطان پستان عبارتند از:

·         کارسینوم داکتال درجا (Ductal carcinoma in situ) یا DCIS

·         کارسینوم لوبولار درجا (Lobular carcinoma in situ) یا LCIS

·         کارسینوم داکتال تهاجمی (Invasive or infiltrating ductal carcinoma) یا IDS

·         کارسینوم لوبولار تهاجمی (Invasive lobular carcinoma) یا ILS

·         سرطان پستان التهابی (Inflammatory breast cancer)

·         سرطان پستان سه‌گانه منفی (Triple-negative Breast Cancer)

·         بیماری پاژه پستان

·         آنژیوسارکوم

 

|| اهمیت آگاهی از وضعیت پستان‌ها

 

شناخت شکل و حس طبیعی پستان‌ها و انجام غربالگری منظم می‌تواند به تشخیص زودهنگام سرطان پستان کمک کند. هرگونه تغییر در پستان‌ها باید جدی گرفته شده و توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.