هموفیلی A یک اختلال ارثی است که بواسطه آن خون در زمان خونریزی به طور معمول لخته نمی‌شود و این موضوع به دلیل کمبود فاکتور انعقاد خون (فاکتور VIII) ایجاد می‌شود. وقتی بدن دچار خونریزی می‌شود، یک سری واکنش‌ها در بدن رخ می‌دهد که به تشکیل لخته‌های خون کمک می‌کند. این فرآیند آبشار انعقادی نامیده شده و شامل پروتئین‌های خاصی به نام فاکتورهای انعقادی است. فاکتور هشت (VIII) یکی از این فاکتورهای انعقادی است که هموفیلی A نتیجه عدم تولید فاکتور 8 کافی در بدن است. هموفیلی A با کمبود فعالیت انعقادی فاکتور 8 مشخص می‌شود که منجر به خونریزی طولانی مدت پس از جراحات، کشیدن دندان یا جراحی و خونریزی تاخیری یا مکرر قبل از بهبود کامل زخم می‌شود. سن تشخیص و تعداد دفعات خونریزی با سطح فعالیت لخته شدن فاکتور VIII مرتبط است. افراد مبتلا به هموفیلی شدید A معمولاً در طی دو سال اول زندگی به دنبال خونریزی دهان یا بافت نرم با روش‌ها یا به دلیل سابقه خانوادگی شناخته شده هموفیلی تشخیص داده می‌شوند. بدون درمان پیشگیرانه، افراد ممکن است به طور متوسط بین 2 تا 5 دوره خونریزی خود به خودی در هر ماه شامل خونریزی‌های خود به خودی مفصل یا هماتوم‌های عمیق عضلانی و خونریزی طولانی مدت یا درد و تورم بیش از حد ناشی از آسیب‌های جزئی، جراحی و کشیدن دندان داشته باشند. افراد مبتلا به هموفیلی A متوسط به ندرت خونریزی خود به خودی دارند، اگرچه بین افراد متفاوت است. با این حال، خونریزی طولانی مدت یا تاخیری پس از ترومای نسبتاً جزئی وجود داشته و معمولاً قبل از سن 5 تا 6 سالگی تشخیص داده می‌شوند. دفعات خونریزی معمولا از یک بار در ماه تا یک بار در سال متفاوت است. افراد مبتلا به هموفیلی خفیف A دوره‌های خونریزی خود به خودی ندارند. با این حال، بدون درمان قبل و بعد از عمل، خونریزی غیرطبیعی با جراحی یا کشیدن دندان رخ می‌دهد. فراوانی اپیزودهای خونریزی به طور گسترده‌ای متفاوت است، به طور معمول از یک بار در سال تا یک بار در هر ده سال. افراد مبتلا به هموفیلی A خفیف اغلب تا اواخر زندگی تشخیص داده نمی‌شوند. تقریباً 30 درصد از زنان هتروزیگوت، فعالیت لخته شدن فاکتور VIII کمتر از 40 درصد دارند و در معرض خطر خونریزی هستند (حتی اگر مردان خانواده فقط به طور خفیف تحت تأثیر قرار گیرند). پس از تروما یا اقدامات تهاجمی، معمولاً بدون توجه به شدت، خونریزی طولانی مدت یا بیش از حد رخ می‌دهد. علاوه بر این، حدود 25 درصد از زنان هتروزیگوت با فعالیت لخته شدن فاکتور VIII طبیعی، افزایش احتمال خونریزی را نشان داده‌اند.
درواقع، هموفیلی A زمانی اتفاق می‌افتد که ژن F8 جهش یافته و نسخه معیوب فاکتور 8 را می‌سازد یا اصلاً قادر به تولید فاکتور 8 نیست. در این آزمایش ژن FVIII برای بررسی واریانت‌های پاتوژنیک توالی‌یابی می‌شود.
فعالیت انعقادی فاکتور VIII :
هموفیلی شدید A: کمتر از 1 درصد
هموفیلی متوسط A: حدود 1 تا 5 درصد
هموفیلی خفیف A: حدود 6 تا 40 درصد
هموفیلی A به روشی وابسته به X به ارث می‌رسد. خطر ابتلا خواهر و برادر مرد ناقل به وضعیت ژنتیکی مادر بستگی دارد. خطر ابتلا خواهر و برادر زن ناقل به وضعیت ژنتیکی مادر و پدر بستگی دارد. اگر مادر پروباند دارای واریانت بیماریزای F8 باشد، احتمال انتقال آن از سوی مادر در هر بارداری 50 درصد است. اگر پدر پروباند نوع بیماریزای F8 داشته باشد، آن را به همه دختران خود منتقل کرده و به هیچ یک از پسران منتقل نمی‌کند. مردانی که نوع بیماری‌زا را به ارث می‌برند تحت تأثیر قرار می‌گیرند. زنانی که نوع بیماری‌زا را به ارث می‌برند، هتروزیگوت هستند و ممکن است در معرض خطر خونریزی باشند. هنگامی که نوع بیماریزای F8 در یکی از اعضای خانواده مبتلا شناسایی شد، انجام آزمایش ژنتیکی برای اعضای خانواده در معرض خطر، آزمایش بارداری برای بارداری در معرض خطر بیشتر و آزمایش ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی امکان‌پذیر است. مرحله اول در بررسی ژنتیکی هموفیلی A شناسایی وارونگی وارونگی اینترون 22 است و در مرحله بعدی اگر وارونگی اینترون 22 یا اینترون 1 شناسایی نشد، توالی یابی انجام می‌گردد. باید به این نکته توجه داشت که بسته به روش توالی‌یابی مورد استفاده، حذف/تکثیرهای تک اگزون، چند اگزون یا کل ژن ممکن است شناسایی نشوند و همچنین اگر هیچ جهشی با روش توالی‌یابی مورد استفاده شناسایی نشد، گام بعدی انجام آنالیز حذف/تکثیر هدفمند ژن به روش MLPA برای تشخیص حذف یا تکرارهای اگزون و کل ژن است.
بیماری‌های مرتبط:
هموفیلی، مشکلات انعقادی، خونریزی
روش انجام آزمایش:
توالی‌یابی سنگر (Sanger Sequencing)
نوع نمونه:
5 - 10 سی‌سی خون محیطی با ضدانعقاد EDTA
زمان پاسخدهی:
60 روز کاری
کلمات کلیدی: هموفیلی، خونریزی، فاکتور 8، فاکتور انعقادی، لخته، هموفیلی کلاسیک، بیماری‌های خاص، ژنتیک، جهش، توالی یابی، سکانس، ژن، خون، مشکلات انعقاد خون، جراحی
Keywords: Hemophilia, Bleeding , Clotting Factor, F8, Factor VIII, Germline Variants, X-linked, Coagulation Protein, Hemophilia A, Deficiency, FVIII activity, Mutation, Gene, Sequencing
