مروری کوتاه بر سرطان تخمدان

|| سرطان تخمدان چیست؟

تخمدان‌ها دو اندام تولیدمثلی هستند که در دو طرف رحم قرار دارند. تخمدان‌ها شامل انواع مختلفی از سلول‌ها هستند، از جمله سلول‌های اپیتلیال سطحی، سلول‌های زایا و سلول‌های استرومایی طناب جنسی. تخمدان‌ها تخمک‌هایی را در خود دارند که ماهیانه در طول تخمک‌گذاری آزاد می‌شوند. همچنین، تخمدان‌ها هورمون‌های استروژن و پروژسترون را ترشح می‌کنند. سرطان تخمدان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های تخمدان به صورت غیرقابل کنترل رشد کرده و تشکیل تومور می‌دهند.

سه ناحیه در تخمدان وجود دارد که تومورهای سرطان تخمدان، چه خوش‌خیم و چه بدخیم، می‌توانند در آنجا تشکیل شوند:

سلول‌های اپیتلیال: این تومورها از سلول‌های سطح یک یا هر دو تخمدان رشد می‌کنند. این نوع تومور شایع‌ترین نوع سرطان تخمدان است و تقریباً 95 درصد از سرطان‌های تخمدان از نوع اپیتلیال هستند.

سلول‌های زایا: این تومورها از سلول‌هایی که تخمک‌ها را در تخمدان نگهداری می‌کنند، رشد می‌کنند.

سلول‌های استرومایی: این تومورها در سلول‌های تخمدان که هورمون‌ها را تولید می‌کنند، توسعه می‌یابند.

 

|| علائم سرطان تخمدان

تشخیص سرطان تخمدان در مراحل اولیه گاهی دشوار است زیرا علائم کمی داشته و بسیاری از آن‌ها غیرمشخص و عمومی هستند. برخی از علائم شامل موارد زیر است:

ترشحات غیرطبیعی یا خونریزی بعد از یائسگی

احساس نفخ یا تورم در شکم

سیری سریع پس از خوردن غذا

تغییرات جدید در الگوی دفع ادرار

یبوست یا تغییرات جدید در حرکات روده

درد در ناحیه لگن، شکم یا کمر

خستگی

کاهش وزن بی‌دلیل

 

|| ریسک فاکتورهای سرطان تخمدان

برخی از ریسک فاکتورهای شایع برای سرطان تخمدان شامل موارد زیر هستند:

سن بالا

جهش‌های ژنتیکی

سابقه خانوادگی سرطان تخمدان

اندومتریوز

چاقی

شروع قاعدگی زودهنگام و یائسگی دیرهنگام

عدم بارداری

 

|| تشخیص سرطان تخمدان

هیچ تست غربالگری تأیید شده‌ای برای تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان وجود ندارد. در صورت مشاهده علائم، پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را توصیه کند:

معاینه لگن

آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی و MRI

آزمایش‌های خون

جراحی و نمونه‌برداری برای برداشتن تخمدان‌ها و بررسی بافتی

 

|| مراحل سرطان تخمدان

سرطان تخمدان بر اساس میزان گسترش به چهار مرحله تقسیم می‌شود:

مرحله 1: سرطان فقط در تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ مشاهده می‌شود.

مرحله 2: سرطان به بافت‌های مجاور لگنی گسترش یافته است.

مرحله 3: سرطان به حفره شکمی یا غدد لنفاوی نزدیک گسترش یافته است.

مرحله 4: سرطان به اعضای دوردست مانند ریه‌ها یا کبد گسترش یافته است.

 

|| بارداری و سرطان تخمدان

برخی افراد با وجود تشخیص سرطان تخمدان می‌توانند باردار شوند. جراحی‌هایی که تخمدان یا رحم سالم را حفظ می‌کنند، به بیماران این امکان را می‌دهند که پس از درمان فرزندان خود را داشته باشند.

 

|| درمان سرطان تخمدان

درمان‌های سرطان تخمدان ممکن است شامل جراحی، شیمی‌درمانی و یا درمان هورمونی باشد. پزشک انکولوژیست و پزشک متخصص زنان برنامه درمانی متناسب با نوع و مرحله سرطان را تعیین می‌کنند.

جراحی: شامل برداشتن تخمدان‌ها، رحم و غدد لنفاوی آسیب‌دیده.

شیمی‌درمانی: برای کشتن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آن‌ها.

درمان هورمونی: برای تومورهای وابسته به هورمون.

درمان هدفمند: داروهایی که مسیرهای خاص رشد تومور را هدف قرار می‌دهند.

ایمونوتراپی: استفاده از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی.