بررسی ژنتیکی انواع سرطان خون
- بررسی ژنها و تغییرات موثر در تشخیص و درمان انواع سرطان خون
در اغلب سرطانهای خون، فرآیند طبیعی رشد سلولها به دلیل رشد بیرویه و بدون کنترل نوع غیرطبیعی سلولهای خون مختل میگردد. سلولهای غیرطبیعی یا سلولهای سرطانی در نهایت مانع از انجام بسیاری از عملکردهای بدن میشوند. به طور کلی سه نوع اصلی سرطان خون وجود دارد: لوسمی، لنفوم و میلوما
لوسمی نوعی سرطان است که در خون و مغز استخوان در اثر تکثیر سریع گلبولهای سفید غیرطبیعی ایجاد میشود. تعداد بالای گلبولهای سفید غیر طبیعی قادر به مقابله با عفونت نیستند و توانایی مغز استخوان در تولید گلبولهای قرمز و پلاکتها را نیز مختل میکنند.
لنفوم که نوعی سرطان خون است و بر سیستم لنفاوی تأثیر میگذارد.. لنفوسیتها نوعی گلبول سفید هستند که با عفونت مقابله میکنند. لنفوسیتهای غیرطبیعی به سلولهای لنفاوی تبدیل میشوند که در غدد لنفاوی و سایر بافتها تکثیر و تجمع مییابند. با گذشت زمان، این سلولهای سرطانی سیستم ایمنی بدن را مختل میکنند.
و میلوما که به سرطانی شدن سلولهای پلاسما اطلاق میگردد. سلولهای میلوما از تولید طبیعی آنتی بادی جلوگیری کرده و سیستم ایمنی بدن را تضعیف و مستعد ابتلا به عفونت میکنند.
انواع مختلفی از لوسمی نیز وجود دارد. برخی از انواع لوسمی بیشتر در کودکان دیده شده و برخی بیشتر در بزرگسالان بروز پیدا میکند. لوسمی معمولاً گلبولهای سفید خون را درگیر میکند. وظیفه گلبولهای سفید خون مبارزه با عفونتها است. آنها به طور طبیعی در بدن رشد کرده و تقسیم میشوند. اما در افراد مبتلا به این نوع سرطان خون، مغز استخوان مقدار زیادی گلبول سفید غیرطبیعی تولید میکند که عملکرد مناسبی نداشته و با ورود به جریان خون، گلبولهای قرمز و پلاکتهایی را که بدن به آنها نیاز دارد، از بین می برند. مغز استخوان روزانه میلیاردها سلول جدید خونی ایجاد میکند که اغلب آنها گلبولهای قرمز است. در صورت ابتلا به لوسمی، برخی از سلولهای خونی در DNA خود جهش پیدا کرده و بدن بیش از حد مورد نیاز گلبولهای سفید تولید میکند. این سلولها نمیتوانند مشابه گلبولهای سفید خون با عفونت مقابله کنند و از آنجا که تعداد آنها زیاد است، بر روی عملکرد اعضای بدن تأثیر میگذارند. با گذشت زمان، ممکن است دیگر به اندازه کافی گلبول قرمز برای تأمین اکسیژن، پلاکت کافی یا گلبولهای سفید کافی برای مقابله با عفونتها وجود نداشته باشد که در نهایت موجب ایجاد علائم و نشانههای لوسمی میگردد.
لوسمی بر اساس سرعت رشد، پیشرفت و نوع سلولهای خونی درگیر طبقهبندی میشود. اولین نوع طبقهبندی براساس سرعت پیشرفت سرطان خون است که به دو گروه لوسمی حاد و لوسمی مزمن تقسیم شده و نوع دوم طبقهبندی براساس نوع گلبولهای سفید درگیر به دو گروه لنفوسیتی و میلوئیدی تقسیم میگردد. علائم لوسمی با توجه به نوع آن متفاوت است. علائم و نشانههای شایع سرطان خون عبارتند از:
- تب یا لرز
- خستگی مداوم و ضعف
- عفونتهای مکرر یا شدید
- کاهش وزن بدون دلیل
- تورم غدد لنفاوی
- بزرگ شدن کبد یا طحال
- خونریزی یا ایجاد کبودیها
- خونریزی مکرر از بینی
- لکههای قرمز ریز روی پوست
- تعریق زیاد به خصوص تعریق شبانه
- درد در مفاصل و استخوانها
پزشک در صورت مشاهده علائم مشکوک به لوسمی آزمایشاتی از جمله آزمایش خون، آزمایش مغزاستخوان، آزمایشات تصویربرداری و ... تجویز مینماید. درمان سرطان خون نیز به عوامل زیادی بستگی دارد. پزشک گزینههای درمان را بر اساس سن و وضعیت سلامت و جسمانی، نوع سرطان خون و وضعیت متاستاز تعیین میکند. روشهای درمانی رایج برای مقابله با سرطان خون عبارتند از: شیمیدرمانی، درمانهای هدفمد، رادیوتراپی یا پرتودرمانی، پیوند مغزاستخوان، ایمونوتراپی و ... .